وب سایت ادبی محمدرضا روشنگر |








1370
حدیث دلتنگی 2

( حدیث دلتنگی 2 )

چرا   دیروزمان   امروز  باشد

چرا   فردایمان  هرگز   نباشد

دراین عصر و زمان  ، قحط ـ  معانی

نبیند  کس  در  آن    کالای ـ   جانی

همه  در  بند ـ نان  و آب  و دان اند

همه   اندیشه ها  ظّن   و   گمان اند

همه      بازیگران ـ     نقشه پرداز

بدست ـ  هر کسی سازی ست  ناساز

ترنم ها      همه    خواهش پذیرند

بد آهنگ اند  از  بس   زیرـ  زیرند

 خیالات ـ      هنرمندان ـ      غافل

ز  صدر و ذیل   باشد  جمله   باطل

ثنا  و  مدح  و  مداحی  فزون  است

ستایش ها چه پر ریب و فسون است

همه  در  بند ـ  آب   و  تاب   هستند

رقابت پیشه  ، عکس ـ   قاب   هستند

چو  سر  در آخُرـ       پُر کاه    دارند

یقین   دارند    عمری    جاه   دارند

خرـ   عَصّار  می گردد    شب و روز

به   گرد ـ  خویش  از دیروز و امروز

الهی     پرده برداری     تو      بنما

برای   مردمان   گشت    این     معّما

چه   نیرنگی ست   در   کارـ   زمانه

که   سرتا پای ـ     عالم شد      فسانه

چرا  شمع  و  گل  و  پروانه   مردند

پرستوها     درون ـ       لانه     مردند

به  صحرا  لاله ها  گر  داغ    دارند

تنفّر      از    نمای ـ      زاغ    دارند

چو  اهریمن   حدیث ـ  عشق   آموخت

به  باغ ـ  نسترن ها   آتش     افروخت

زبان ـ     الکن ـ     اهریمن ـ     لنگ

چه  می افروزد  او جز  آتش ـ  جنگ

به  مضراب ـ  سخن  ،  اندیشه  خیزد

اگر   ناساز    باشد    خون     بریزد

"مزن  بر  طبل ـ   بیعاری"  دل افروز

که  تا  بِه   گردد   امروزت  ز دیروز

لب ـ     پرخنده     اکسیرـ     زمان   شد

برای    مردمان     افسانه سان    شد

غم   و  اندوه  و  درد  و  آه  و  افغان

چرا     گردیده     اینگونه     فراوان

"اگر   خواهی   زنی   گوی ـ     بیانی"

"بیا   و  جمع   گردان   این   معانی"

هنر  در  خطّه ی   "ایرانزمین"   است

گهرپرداز ـ    نام ـ  "هند و چین"  است

ز شیرینی چو شعرش شهد ـ ناب است

درون ـ   بسترـ  جان ها  چو  آب  است

مزن  برهم  تو  این   آب ـ   روان  را

گِل آلوده   مکن   روح   و  روان  را

سرافرازی ست   اما   بی نشانه

شده    بازیچه ی      دست ـ    زمانه

بیا    اندیشه    را    مَسند نشین   کن

بیا  رخش ـ  سخن   را  زیرـ   زین   کن

چه   حاصل   شد   ز    گفتارـ   مَجازی

تمام ـ   عمر   شد    مصروف ـ     بازی

سخن   اندازه    کن    بر    پیکرـ    دل

دلی  که  ریشه    دارد   در   بُن ـ    گِل

کتاب ـ     فطرت ـ    جان های     فانی

پر  از  نقش  و  نگار  است    ار  بدانی

در   اوراق ـ   دل ـ   انسان   جهانی ست

که   رسم الخط ـ  آن  شرح و بیانی ست

مدارـ   فکر ،  این  کون  و مکان  نیست

در این کون و مکان، یک ترجمان نیست

کجا   می روید   از  ژرفای  این  خاک

که  ره  یابد   به    رمز  و  رازـ   افلاک

بکَن ای دل ، دل از خاک و گِل ، ای دل

دل ای دل ، ای دل ای دل ، ای دل ای دل

حدیث ـ     دل   که     پایانی    ندارد

دل ـ     مجنون    بیابانی    ندارد

دل ـ     لیلی     بیابان ـ    جنون   است

دل ـ  مجنون  همیشه   پر  ز خون   است

به  قاب ـ   کهنه ی    دل   عکس ـ لیلی ست

بجز   لیلی    بدان     دیگر   طَفِیلی ست

خداوندا     تو      لیلای   من  استی

تو   پنهان   و    تو    پیدای  من  استی

همه   در    پرده های    وهم   و   پندار

تو   را  خواهند   و    گردیده    خریدار

تو   ای     نقش آفرین ـ     ملک ـ    هستی

تو   ای    صورتگرـ    دنیای    مستی

مرا   چون   کودکی   شیرین زبان   کن

حلاوت پیشه ی      این     مردمان   کن

مرا  چون  دانه ای  در   ظلمت ـ   خاک

برویانم   به   سمت   و   سوی    افلاک

بدستم    ساغری     دِه     پُر  ز    باده

که    مست ـ  کوی    تو   گردم  ،  فتاده

شناور   کن     به     دریای     معانی

بیابم    گوهرـ    "سبع المثانی"

صدایم   کن    به   آهنگی    که    دانی

تو   می دانی    کِرا   خوانی    نهانی

نهان  ،  دنیای  پر راز   و  نیاز  است

به مضراب ـ  تو  پر ساز و  نواز  است

به  الحان ـ  تو  جان ها   خو    بگیرند

بجز   عطرـ     تو   دل ها    بو  نگیرند

سماع  و  حال ـ    شیدایی    نهان  است

نهان   از    چشم های    بدگمان  است

سکوت ـ   دشت   و    صحرا  و  بیابان

به  گوش ـ   جان ـ   مشتاقان  ،  نواخوان

نوای       بلبلان ـ        باغ    و   بستان

نوای   ناله    است    و   آه   و  افغان

خروش ـ      موج ـ    دریای     خروشان

سروش ـ جوشش ـ جان  است  ای  جان

درون ـ   قطره های  خُرد ـ   باران

خطوط ـ    سبز   رنگ ـ     کِشتزاران

نهان   از   چشم های ذرّه بین   نیست

و    ناپیدا   ز روی ـ    مَه جَبین   نیست

مَذاق ـ     خرده بینان ـ    نظرتنگ

نباشد     آشنا     با    لحن    و  آهنگ

نظرتنگی  که  پُر چین   و چروک  است

به چشم ـ  او ، کلاغی همچو غوک است

چراغ ـ     کورسوی ـ    خُرده بینان

کجا   یابد     ره ـ    خلوت نشینان

تو  بَد رسم  و  بَد آیینی   در  این  دَهر

که  شهد ـ   ناب   را  بینی   چُنان  زهر

از   این     اُردک  نمایان ـ    لجن خوار

چه   می جویی  تو  آن  شِکّر   ز منقار

از  این   گندآب های    مُرده   بر جای

که  مرداب اند   و  بیجان  بر سرـ  پای

مَجو   هرگز    تو   چیزی   جاودانه

بجز   آشوب    و    غوغای ـ    زمانه

خوشا      بر     کِشتزارـ     آب داده

خوشا      بر    گیسوان ـ    تاب داده

خوشا      بر    آهوان ـ   خوش رمنده

خوشا      بر   هُدهُدان ـ   خوش دونده

خوشا     بر  شاعران ـ  مست و مستور

که   از  هر کس   نمی گیرند    دستور

خوشا     آزادگان ـ    راست قامت

که    جاویدند      تا    روزـ    قیامت

خوشا   بر  لاله های  دشت  و صحرا

که    دلخونند     و    سرتا پا    معّما

خوشا   بر  مُردگان ـ   خفته  در خاک

کزین   بِیغوله   رستند  و  شدن  پاک

کلید ـ     قفل ـ     اسرارـ    زمانه

بدست ـ کیست  ،  بَرگو   یک   نشانه

گلاب  از  روی   گلها  شرمگین است

و گل در سوگ ـ خود پرده نشین است

خداوندا    دل ـ   ما    را   مکن    زار

حِجاب   از  جان ـ     نا آرام     بَردار

درون -   جان ـ   ما    آتشفشان   است

مُذاب انگیزـ  هر عصر و زمان  است

چرا    آتش    نباشم    این    زمانه

نمی یابم     شراری   جاودانه

شراری   زآتش ـ    جان های   پُرسوز

که   پَرتو  افکنَد   بر ما   شب و روز

تمام ـ      خوبرویان ـ    گُهرسنج

همه   در  لاک ـ   خود  باشند  در رنج

فضای     دود    و   دم   آلوده  کرده

خیالات ـ     همه     بیهوده    کرده

نمی یابند   جز   دود   و   دَم ـ     فور

دریغا    می روند    آخِر   ته ـ    گور

تو  ای  دنیا   تو  ای  مُحتاله ، مپسند

که  مُشتی  ساده دل  گیری  به  لبخند

برای   آب   و   دان    و     لقمه نانی

چرا    تو    می کنی   شیرین زبانی

چرا   گه    کاه    را    کوهی    نمایی

چرا    فریاد   ،    اندوهی    نمایی

چرا    کاشانه ی    مِسکین    اسیران

به   بیدادی   ،   نمایی     جمله   ویران

چرا     ایّام    و    دوران ـ    جوانی

تو   بَرهم   می زنی    آخِر   به    آنی

در  این   دوران ـ   "وانفسای"ـ   حاضر

بدان   کارـ    تو    را    باشند     ناظر

نمی پاید    چنین    ای     نازک اندیش

مکن  دل   را   پر  از  اندوه و تشویش

خدا     از    مُنتهای    بیقراری

فرود   آرد   به    دلها    او   قراری

خدا وصفش  چو  رحمان و رحیم است

برای    دوستدارانش    کریم   است

چو شیطان  ره  ندارد  خود  به  درگاه

به   چاه ـ  خودپرستی   می برد    راه

هواداران ـ    شیطان  ،   خودپرستند

بدان     همواره     محکوم ـ    شکستند

ره ـ  دین   گرچه   هموار است   لیکن

چه   ناهموار  گردید   از  تش ـ  "من"

"من"ـ  شیطان   به  جایی   ره   ندارد

اگر  گفتی   تو  "من"   بَه بَه     ندارد

بگو  "ما"   تا   شوی   چون   آسمانی

درون ـ     دیده ها   رنگین کمانی

چو "ما" گشتی  چو دشت و کشتزاران

ببارد    ابرـ   رحمت   بر   تو   باران

برویانی    هزاران    گلبُن ـ    وصل

رسی  بر  راز و رمزـ    ریشه و اصل

شوی     مجذوب ـ     دلهای    پریشان

شوی خود  جان ـ  جان ـ  جان ـ  ایشان

اگر    دستان ـ    ما   گلدسته   باشد

به    گلدانی   بلورین    بسته   باشد

جهان   یکباره   خود   بُستان   بگردد

چو  جای    خوب ـ  دَشتِستان   بگردد

اگر   پروانه ها   را   خوب   ،  بینی

فرازـ     برگ ـ     گلها   می نشینی

اگر  آب ـ   روان  را  خود   ،  شناسی

یقین   می دان  که   لابُد    خودشناسی

درون ـ   قطره  ،   دریاهاست   پنهان

تو روی ـ خود از این  قطره  مگردان

به  چشم ـ  خویش  می بینی  نهان  را

اگر  جورـ  دگر   بینی     جهان   را

همه   اسرارـ  پنهان   در  نگاه  است

خروشی از سروش ـ   یک  پگاه است

همه    زیر   و    بم ـ   عالم    سراپا

ز  برق ـ  یک  نگاه  است   ای  دلارا

اگر  خوابیم    و  گر هوشیار و  بیدار

به   چشم ـ   ما   شود    آخِر    پدیدار

فراسوی ـ     جهان ـ    خودشناسی

خدا   را   هم    تو    لابُد   می شناسی

خداوندا    دل ـ     ما    شسته   گردان

به    اِلا الله     آن    را    رُفته    گردان

چه   محبوب  است  در  جانم  ،    کماهی

سُپورـ       کوچه های       صبحگاهی

چو   می روبد    به   جاروب -   مَجازی

به   واقع     می نماید     چاره سازی

که    جز     پاکی     نباشد    جاودانه

نمی گیرم       بجز      پاکی      بهانه

من   آن   خاک ـ   کف ـ    پای    سُپورم

که     پاکی     را      نماید     روبرویم

خداوندا     به    جاروب ـ    حقیقی

تو   خود   کردی    همه    دلها    عقیقی

به جاروبی که عشق است  ای  همه  جان

مکان ـ دل  بروب  ،   آنگه    تو   بستان

خِرد  جاروکش  و جاروب  ، عشق است

خوشا  آنکس  که  با  این  هر دو  پیوست

خِرد      بی عشق      معنایی      ندارد

به     خلوتگاه ـ      دل     جایی    ندارد

خرد  بال است  و پَر، پرواز، عشق است

به  پروازآ  که  این  دَمساز،   عشق است

دل ـ     ما      جایگاه ـ    عشقبازی ست

نیازـ    این     دل ـ   ما   ،  بی نیازی ست

خداوندا    تو    می باری     چو   باران

به      دشت ـ     سینه ی     پرهیزکاران

تو    می رویی     ز  دلها      نسترن ها

شقایق ها   ،   چمن ها    ،     یاسمن ها

تو   می سازی   مُهّیا     خاک ـ  دل   را

تو  می روبی  خَس  و خاشاک ـ دل   را

تو    در    نای ـ   دل ـ     ما   می نوایی

که   می آید    ز  دلها   یک     صدایی

تو بیداری و ما  ، خود ، خفته ای ، چند

به   خواب ـ   ما   تو  می آیی  به  لبخند

به  خواب ـ  من  بیا  هر روز و هر شب

به   بالینم     بیا    می سوزم   از  تب

به   یک    افسانه    می مانی    خدایا

چه       زیبا       می نمایانی    خدای

زبانم      لال     گردد       ار   نگویم

که   با   نام ـ   تو   من   در  جستجویم

به  مضراب ـ  تو   من   دَمساز   هستم

درون ـ      پرده      پُر آواز     هستم

همایون ـ      خیالم      پَر کشیده

ز     بام ـ       آرزوهایم     رمیده

چه   شوری   در   دل ـ     شیدایی ـ  ما

فِکندی   تا   که   شد    رسوایی ـ   ما

چه  بی نام  و  نشانم  ای  دل  ای  دل

چه  بی جا  و مکانم  ای  دل  ای  دل

در  آغوشم   بگیر ،  ای  یار  ای  یار

اسیرم  کن   اسیر ،    ای  یار   ای   یار (375)





نويسنده : روشنگر