وب سایت ادبی محمدرضا روشنگر |








1374
ناهوشیاری

( ناهشیاری )

آدینه      شبی      چو     می پرستان

رفتم   به     خیال     کوی      مستان

از     فکرت   ِ   بیشتر   ز   پیشم

" بی خود "  شدم  از حضور خویشم

نه    چشم   و   نه   سر  نه   پایبندی

نه    دل     نه     هوای      دلپسندی

خالی ،  نه  تهی ،  نه  پوچ   و مهمل

دل   پر   ز   هزار   زخم   و   تاول

در   کوی   بتان   به   پیچ   و   تابی

داخل     شدم     از   فراز     خوابی

بالاتر ِ        خواب ِ       می پرستان

بیداری   مطلق    است     ای    جان

در      پرتو ِ       نور ِ       بی مثالی

ره   برده ام   از   گهی    به      سالی

رفتم   که   زنم   دری    ز ،   مستان

در   هیئت   و    شکل    می پرستان

دستم   چو   به  حلقه   کوفت  بر  در

ناگه     همه     چیز      شد      مکدر

آیینه   شکست   و    چهره ام     مرد

از  مردن   چهره  ،   جان   بیفسرد

شکلی  ز   سکوت     در      سیاهی

نقشی     ز  عدم   ز   یک     تباهی

آنجا   که   خیال   بی نصیب   است

اندیشه   همیشه    بی شکیب    است

جان ، شعله ی بی فروغ  و  بی نور

تن ،  پوشش  درد  و   درد ، مستور

در  کوشش   و جستجو   و    پویش

افتاده  ز   رویش   او   به     مویش

از   ناله   و   آه  و   سوز ِ خواهش

در بستر خویش ،  رو     به  کاهش

نابرده    رهی   به   سوی   مقصود

نادیده  ز   آتش     او    بجز    دود

آیینه   شکسته   ،   گیج    و    مبهم

افسرده    نشسته     در    بر     غم

در     فکرت ِ      جستجوی    آبی

نادیده     ز    آب   ،   جز  سرابی

با   مرغ   خیال  ،   چون    پریدن

در   دام   ،   اسیر ِ   دانه     چیدن

از خویش   به   خویش  دور  بودن

در   راه   وصال   ،  کور     بودن

از  دیده ی  خویش  کی  برد   سود

در    راه    رسیدن    به    مقصود

از   خویش   همیشه    در   فریبی

با    گوهر  جان    خود     غریبی

درمانده ی     سرزمین    مستان

بیگانه ی     کوی     می پرستان

گمگشته   ز   جستجو   و    پویش

خاموش   به    گفتگو   و    گویش

همواره     تظاهر     و      نمایش

از رنج سکوت ، رو به کاهش

آنجا   که   نسیم  ،  رهگذر  نیست

از   باد    ،   وزیدنی  دگر   نیست

" با خود "  همه  ظلمت   و  تباهی

همواره  شب  است  و  در  سیاهی

همواره  کج است  و پیچ  پیچ است

چون هیچ ، همیشه سوی هیچ است

چون    مار   ،   رونده   و  خزنده

همواره      درنده       و     گزنده

یک    آتش  ِ   تیز ِ      خانمانسوز

بر  خرمن  جان  رسیده  از   سوز

دردیست     ولی      دوا      ندارد

رنجیست      که     انتها      ندارد

آیینه       کجاست     تا        ببینی

این    چهره ی     درهم      زمینی

بنشسته    به     سوگ  ِ     آرزوها

درمانده ی   راه  ِ    چاره  جوها

بر چرخک ِ هرزه گرد ِ    بر   هیچ

صد   رشته   تنیده   پیچ   در   پیچ

تصویر  ِ در  آب ِ   بی ثبات   است

یک سایه  در انعکاس  ذات  است

اندیشه   مدار ِ   نقش ِ  آب    است

بیدار، همیشه خواب ِ خواب  است

یک    خواب   گران    بی نهایت

بر     دیده ی    ذات ِ     بی بدایت

چشمی  که   گشوده   در    سیاهی

نادیده      حقیقتی      کماهی

در  اوج  و  فرود  چون   پر  کاه

در   معرض   باد ِ    تند ِ جانکاه

در   آینه ای    به   وسعتی    چند

دلباخته ی      هزار      لبخند

آن  خنده  که  زاده ی جنون  است

تصویر   ِ شکسته ی  فنون   است

ای  آمده   بر فراز  ،    از    چاه

اقبال ِ  گران   رسیده     از    راه

دولت به  کف آوری  تو  از عشق

چون یوسف خاوری  تو  از عشق

در    چاه       معانی      اوفتادی

اکنون    به    حقیقت      اوستادی

آن  راز   و  حقیقتی  که   بی چون

ژرفای دل است   و دل پراز خون

در مسلخ عشق  ،  میرود   عشق

قربانی ِ   عشق    میشود    عشق

تا     عشق    نمیرد    از   تباهی

جاوید    بماند      او       کماهی

ای   عاشق ِ  عشق ِ  چاره سازی

حرفی  تو   بزن   ز    بی نیازی

با    ناز  ،  نیاز ِ   خود   نمودن

کرشمه ی   طفل  جان    غنودن

عقل  از  پی ِ خواهش  است و سازش

جان رسته  ز نازش  و   نوازش

جان  گوهر  ناب ِ  ناب ِ  ناب  است

در  ملک   وجود  ،   آفتاب    است

از     شرق     وجود   سر    برآرد

بی ناز     ،      نیاز       می گذارد

از  ناب   چه   می چکد   بجز   ناب

یک  قطره  ،  پر التهاب   و   بیتاب

دریا    نگرد     به    قطره ی    آب

آن   قطره ی    آب    حاصل    ناب

از  دیده ی جان ، روان  شود  اشک

بر  مرده روان ، روان  شود   اشک

اشکی   که   نیاز   آن    معانی ست

جانخواهی  ِ  جان ِ  جان ِ  جانی ست

همواره         نماز         می گزارد

تا   آن    که    نیاز     خود    برآرد

از  هستی   خود    رود   به    پستی

سر  می زند    از  عدم   به   هستی

چون    قطره    چکید   روی    دریا

از  بند ِ " من "  او  رهید  و شد   ما

بر گرده ی  موج  در  فراز   است

از هستی   خود  در  اهتزاز   است

از خویش  بریده  ،  ما  شدست  او

در حلقه ی   یاد    و    ذکر   یاهو

آن  حلقه  که  رمز   اتصال   است

جانمایه ی   فعل   و  انفعال   است

این   حلقه   نه    دستگیر  آن    در

می کوبی   و    می شوی     مکدر

چون  چهره ی خویش  خوب  بینی

از    خویش    مکدری   ،   زمینی

با  پنجه ی  دیو ِ صورت  و  رنگ

همواره     زنی    هزار     آهنگ

آهنگ       فراق       از     معانی

در   پرده ی    وهم    و   بدگمانی

وهمی   که   قرین   اعتبار   است

اندیشه تبار    و    بی تبار    است

از    نور     ندیده    جز     مثالی

تصویر       فتاده      بر    خیالی

تصویر    خیال  ،   دلفریب  است

در دیده ی  جان ِ  بی شکیب  است

جانی    که    ز   انعکاس    بینش

درمانده      ز      فهم     آفرینش

چون   مرغ   خیال    شد   گرفتار

افتاد  به    دام ِ  وهم    و    پندار

پرواز     به     دام       می نماید

رام   است   که     رام   می نماید

در   بند   ،   اسیر     دانه   باشد

درمانده ی   راه   و   لانه    باشد

از   منظر    چشم   خویش    بیند

کم  حوصله   ذره    بیش      بیند

ای    تشنه ی   چشمه ی   معانی

نقشی  تو   کشی  بر  آب ،  دانی  

تنپوش  ِ  هزار   وصله    تا    چند

بر خویش  مپوش  و  خویش  مپسند

این عرصه ی  شیرگیر ِ مرد  است

میدان    ستیزه   و    نبرد     است

بر    بام       وجود     ار   نشینی

عالم     همه      ذره   ذره    بینی

بشتاب    و    بگیر     آن    بلندی

آنجاست        نشان        سربلندی

آنجا   که  همیشه   بر فراز   است

آن   جای    حقیقت    مجاز   است

آن      قله ی     کوه      استواری

افراشته     سر     به      بردباری

بر   پهنه ی  خاک   هر  چه   بینی

نقشی ست   از   آن    به    آفرینی

نقشی ست    برای   چشم  ِ   خسته

تصویر ِ     در      آینه     شکسته

آن خسته دلی  که  بی نصیب  است

در ملک  و دیار ِ خود غریب است

جانخسته  ، غروب   آفتاب    است

در  پرده ی شب  در التهاب   است

خاموش   و    به    انتها    رسیده

پولاد ِ       وجودش          آبدیده

شمشیر ِ      قلم     بدست      آرد

بر   لشگر   غم     شکست    آرد

خود  را   ز غبار ،  رسته     بیند

از    بند   محن    گسسته      بیند

کاهی  که  فتاده  در   کف    موج

دریا  نگرد  به  موج   از     اوج

اکنون    سخن  از    فراز   دارد

در   سینه    نهفته     راز   دارد

گاهی به  فراز  و گه  فرود است

گه  تار  و گهی   میان  پود  است

گاهی   چو     شکوه    سربلندی

چون    کوه   ،   نماد     پایبندی

دل   می کند    از    تبسم    خاک

سر می کشد  از  زمین  به افلاک

همراه    نسیم   ،    می رود    او

بی باد ِ   غرور   ،    در     تکاپو

او می رود  و به جستجوی   است

در یابش ِ جای ِ  سوی سوی است

سوسوی  حقیقتی  که  راز   است

فهمش  همه   از   سر  نیاز  است

اندیشه   ،    اسیر   موج     بینش

غرق  است  به    بحر ِ   آفرینش

بیداری ِ" بیخودی"  چو نور  است

"باخود"  تو بدان همیشه  کور است

از     کوره ی      آتش    درونی

الماس     وجود     شد    برونی

بر     آینه ها    شکست       آرد

تا   چهره ی    خود  بدست   آرد

یک   چهره   ،   نمای    کل   هستی

آورده     سر      از    میان    پستی

پستی   به   نگاه ِ   پست بین    است

هستی  بنگر  کز  او    برین    است

تو  "بیخود"  و بی حضور ِ  خویشی

بی راه  و نشان  ز خویش  و  کیشی

اینجا  تو  به  پیچ   و   تاب   عشقی

با     عنصر    ناب ِ   ناب ِ    عشقی

حالی ،  تو بزن دری ، در این  کوی

ای  خفته ، بیا  به  عشق  کن   روی

" بیخود "  بنگر چه  دل پریش  است

آوخ  که   دلش  همیشه  ریش   است

ریش  از  تب  و  تاب   زندگی سوز

پر  تاول    و    زخم ِ   آتش  افروز

رنجی ست  که   گاه    دلپذیر  است

یک  ناله ی  زیر ِ  زیر ِ  زیر  است

فریاد   نهفته ای ست      در      بم

در     پرده ی  " بیخودی "   فراهم

خشمی ست  به  موج  خیز     بینش

تا       ساحل       بحر      آفرینش

چون خنده عصاره ی سرشک   است

رنجی ست به گونه ای چو مشک   است

ای     وای    بگو    کجا     رسیدی

از    کوی    بتان   چه    بر دمیدی

در   ظلمت    شب    ستاره    چیدی

خورشید         وجود       بردمیدی

اینک   سخنت   به     آفرین   است

با    جان  جهان نما    قرین   است

پیکی  که  رسیده  از   فراز    است

از   هستی   خویش  بی نیاز   است

از  اوج  ِ   نظر  به  هستی  ِ خویش

افکند          نگاه  ِ       ذره اندیش

خود  را  به   نظر  چو  ذره    بیند

آنگاه    ز    خویش   خوشه    چیند

بنهاده  ز خوشه ها  در  این     خم

از   بود   و  نبود ِ خویش   شد   گم

شد  تلخ   چو   یک  شراب جانسوز

شب  بود   ولی  دگر  شد  او   روز

در   خمّ  ِ   وجود    خویش   مپسند

ننهاده      بگیری    این    شکرخند

اکنون  چو  روی  به  کوی  مستان

چون   بلبل   و  چون  هزار دستان

آوازه ی     نام      خویش     بینی

آن خویش که  شد  چو  خوشه چینی

با   ، هوش  ،   نمی توان   رسیدن

در    کوی    بتان      و  بر دمیدن

در  هیئت   و   شکل   می  پرستان

بیهوده گی   است  ای   همه    جان

چون   دست  به   حلقه    درنوازی

از   شعله ی   خویش   می گدازی . ( 125)





نويسنده : روشنگر